Een parel op de pedalen: fietstocht door Oeganda

Wat doen VAUDE-medewerkers op vakantie? Op bikepacking-avontuur gaan! in 2020 fietsten drie VAUDE-collega's en een vriend van half februari tot begin maart door Oeganda. Ons verslag van de fietstocht door Oeganda van Gernot, Jonas, Kai en Jochen is bedoeld om je een beetje mee te nemen. Waarom het zelfs leuk kan zijn om werk mee te nemen op vakantie - lees je ook hier.

Wat je kunt verwachten tijdens een fietstocht in Oeganda

Oeganda is divers en vruchtbaar - veel verschillende ecosystemen verrijken de natuur. Bergketens met toppen van vier- en vijfduizend meter, regenwouden zowel als droge bossen, moerassige rivierlandschappen, zoetwatermeren en droge savanne: dit alles kenmerkt het land dat zich onder de hoge zon op de evenaar verdicht tot de"Parel van Afrika" (in het Duits). Gorilla's en bosolifanten behoren tot de bewoners, evenals baarzen van 200 kilo.

Reizen langs de evenaar op bepakte fietsen is een onvergetelijke ervaring. Foto: Gernot Moser

Bikepacken met "werk in de bagage

Geen nachtmerrie, maar een welkom avontuur voor Kai als hoofd VAUDE Innovation and Hard Goods: hij mocht tijdens de fietstocht de nieuwe duurzame Aqua-fietstas uit de ReCycle-serie aan de tand voelen. Waar kun je een fietstas beter testen dan op de hobbelige wegen van Oeganda?

De ruwe weg in Kidepo National Park stelde de fietstassen en hun berijders op de proef. Foto: Jochen Twellaar

Dus werden een prototype met de nieuwe harde plaat en een conventionele tas meegenomen naar Afrika om ze te vergelijken. Het bijzondere aan de Aqua-tas is dat hij volledig uit gerecycleerde materialen bestaat. De nieuwe rugplaat en de bevestigingshaken van gerecycled materiaal zijn Made in Germany en zijn UV-bestendig, slagvast en vormvast - zelfs onder moeilijke omstandigheden.

Na ongeveer 1.500 kilometer heeft de Aqua-fietstas met het nieuwe bevestigingssysteem zich bewezen.

De fietstas na de rit.
Het nieuwe, duurzamere materiaal van de hardbackplaat na de test.

Onze bikepacking route door Oeganda

Om zoveel mogelijk van de dieren- en plantenhabitats in Oeganda te ervaren, splitsen we de route van onze bikepacking reis in tweeën. Vanuit de hoofdstad Kampala nemen we de bus naar Fort Portal en fietsen zo'n 500 kilometer naar het zuiden. Vandaar keren we met de bus terug via Kampala naar Kitgum. Verder fietsen we naar het noorden naar Apoka, ongeveer 800 kilometer naar beneden naar Mbale en met de bus terug naar Kampala.

De twee trajecten door Oeganda in groen gemarkeerd. Foto: google maps

Etappe I: Fort Portal - Kisoro

1. Etappe I: Eerste avonturen op weg naar het Nkuruba-meer

Al in de korte beginfase van onze bikepacking-tocht naar Lake Nkuruba laat een bagagedrager het afweten. We bereiken het kratermeergebied en vrezen dat we geen verfrissing zullen vinden in het met bilharzia-wormen besmette (in het Duits) water, maar we krijgen groen licht bij het welkomstbier.


Colobus- en stompapen kijken toe hoe het kamp wordt opgezet. Na zonsondergang worden we verrast door talloze dierengeluiden van de jungle, die al snel worden overstemd door hoge paringsgeluiden van tienduizenden kleine kikkers.

2. Etappe: Overschrijding van de evenaar, Rit naar Queen Elizabeth National Park en een mierenaanval

We steken de evenaar over en rijden het Queen Elizabeth National Park in. Naast antilopen zien we wevervogels, buffels, wrattenzwijnen en nijlpaarden. Terwijl ik me uitspreid in de tent, voel ik een gekrioel op mijn benen. Mijn slaapverwekkende rustpols springt op: honderden rondzwervende mieren hebben zich door de tenthuid heen gevreten. Kennelijk heb ik de tent opgezet in het dikke gras direct bovenop hun nest, dat ze nu verdedigen.

De fascinerende planten...
en wilde dieren van Uganda...
van dichtbij meemaken is een...
is een onvergetelijk avontuur. Foto's Kai Vogt

3. Etappe: Adembenemende fauna op de op weg naar Kisenyi

Op de etappe naar Kisenyi bereiken we het Kazinga kanaal. Vanuit kleine bootjes kunnen we nijlpaarden, buffels, olifanten, krokodillen en vogels observeren. Ons hoogtepunt: een familie olifanten die hun dorst lest bij de rivier en weer rustig verdwijnt.

Bij aankomst nodigt de campingeigenaar ons uit om in zijn lodges te overnachten, want het dorp aan Lake Edward wordt 's nachts achtervolgd door grazende nijlpaarden. In de duisternis durven we met hoofdlampen op nijlpaardenjacht te gaan. Ze klagen, maar grazen rustig verder.

4. Podium: Oog in oog met het Wilde dieren van Oeganda

Onderweg naar Kihihi zien we een of twee groepen apen, een kudde buffels en een familie olifanten. Na ruim vijf minuten oogcontact met de goedmoedige leidende koe, zet ze haar oren op en haar blik vertelt ons onmiskenbaar dat we verder moeten.

In het Queen Elisabeth National Park op de "openbare" weg naar Kisenyi komen we een kudde buffels tegen. Foto: Jochen Twellaar
De VAUDE AQUAAS - gemaakt voor avontuur. Foto's: Kai Vogt

5. Etappe: Door de bergen naar Kisoro met motorondersteuning

We rijden door de bergen van Kihihi naar Kisoro. In kleine dorpjes begeleiden groepen kinderen die "Muzungu, Muzungu" roepen ons. Op beklimmingen duwen ze ons, stellen ons vragen en vragen om wat zakgeld op de "top". Op kilometer 90 en na 1600 hoogtemeters stappen Jochen en ik van de fiets af in een gedeelde taxi, die inmiddels bezet is door acht volwassenen, twee kinderen, rijstzakken, houtskool, bakstenen, een haan en onze fietsen. De chauffeur, die voortdurend aan de telefoon is, laadt vracht en passagiers in of uit. De oude middelgrote auto staat scheef en schommelt als een boot. Voor de resterende 60 kilometer naar Kisoro hebben we drie uur nodig, ondanks de goed geasfalteerde weg.

Na aankomst in Kisoro versterken we ons...
met de Europese keuken...
en zetten onze tenten op tussen de kerk en het schoolgebouw. Foto's: Kai Vogt

Mt Muhavura beklimmen met een begeleiding die even wennen is Gezelschap

Als we Gernot en Jonas na 160 km en 2400 hoogtemeters weer tegenkomen, gaat de aandacht duidelijk uit naar een douche en een diner. De 4100 meter hoge Mt. Muhavura ligt in het Virunga Volcanoes National Park en is het thuis van gorilla's, bosolifanten en buffels. We krijgen een vergunning voor onze bergbeklimming, die in de ochtend begint op ongeveer 2300 meter met een veiligheidsbriefing. Ons gezelschap: drie mannen met AK47-machinegeweren en een gids met indrukwekkende kennis van de vegetatiezones. De 1.800 hoogtemeters over zeven kilometer leiden vaak over rotte ladders op de drassige grond. Boven het nevelwoud vertragen de bewakers en doen een dutje. Na drie uur staan we bij het kratermeer op de top. Daar lopen we tussen reusachtige lobelia's, de grenzen van Rwanda en Uganda in de lichte mist.

Slechts één van de drie gidsen vergezelt ons naar de top.
Het kratermeer op de 4100m hoge top lijkt oeroud. Foto's: Kai Vogt

6. Etappe: Regeneratie in de bus mislukte

De volgende dag beseffen we allemaal dat zulke avonturen ons achterlaten met pijnlijke spieren en zware benen. Tijdens de acht en twaalf uur durende busrit naar Kampala en Kitgum kunnen ze helaas niet herstellen zoals gepland.

Etappe II: Kitgum - Mbale

Om zes uur 's ochtends bereiken we onze bestemming en daarmee het beginpunt van de tweede etappe van onze fietstocht door Uganda. De wakkere stad biedt ons nog geen ontbijt en het hostel dat we op het oog hadden, blijkt een krot te zijn.

7. Etappe: Indrukwekkende ontmoetingen met de inwoners

De volgende ochtend fietsen we naar Kidepo National Park. Terwijl we onze watervoorraad bijvullen, stopt een grote zwarte terreinwagen. Twee bodyguards en een statige figuur stappen uit en roepen luid: "Wat doen jullie hier? Waar komen jullie vandaan?" roept hij. Hij zegt dat hij de staatsminister van het ministerie van Buitenlandse Zaken is, neemt een paar selfies, geeft iedereen een visitekaartje met een Whatsapp-contact, vindt onze bikepackingreis geweldig en belooft onmiddellijk hulp als er ook maar het geringste probleem is.

Bij gebrek aan grotere plaatsen moeten we overnachten bij scholen, dorpspleinen of medische centra. Dat is niet altijd gemakkelijk vanwege de inheemse cultuur, want soms krijgen we geen toestemming van de stamleider. Nadat de stamoudste zijn toestemming heeft gegeven, worden er meestal politieagenten, leraren of artsen bij betrokken die zich uitgebreid voorstellen.

8. Stadium: Het betreden van het Kidepo Nationaal Park met hindernissen

De eerste 15 kilometer van de etappe begroeten we met tonnen grind om de paar meter. We rijden of dragen onze fietsen langzaam voorbij. Helaas kunnen we het Kidepo National Park aanvankelijk niet op de pedalen betreden. Na twee uur verschijnt er een jeep, de gewapende chauffeur laat ons binnen fietsen en begeleidt ons. Al snel opent zich het zicht op de savannevlakte met een adembenemend landschap. Op fietszadels doorkruisen we als eersten het park richting Apoka Camp. De boswachters zijn er trots op fietsers uit Duitsland te ontvangen. Het opzetten van onze tent wordt onderbroken door jakhalzen, wrattenzwijnen en antilopen. Mark XT 4P De tent wordt door een wrattenzwijn onderzocht en smakelijk bevonden, waarop Gernot al schreeuwend en gebarend de tent verdedigt. Geschrokken trekken de wilde dieren zich terug.

Na de 20 uur durende busrit terug op de fiets richting Kidepo National Park. Foto: Gernot Moser
Vanuit de veiligheid van de jeep kunnen we een leeuw zien eten. Foto: Kai Vogt

Veiligheid in Kidepo Nationaal Park

Het park trekt nog steeds weinig belangstelling van toeristen. Nog maar acht jaar geleden werd het Karamajong-volk, dat leeft zoals in vroegere tijden, ontwapend. De meisjes, traditioneel versierd met littekens, verzamelen water en brandhout, de jongens hoeden geiten en vee. De mannen jagen met pijl en boog en de vrouwen malen, wassen, koken en verbouwen kleine maïs- of katoenvelden. Er waren twee redenen om zich te bewapenen: Enerzijds verjagen ze nog graag vee of gewassen van naburige stammen; anderzijds eisen de mensen in Oeganda respect en onafhankelijkheid. Ook de aanhoudende Zuid-Sudanese crisis en de vluchtelingen houden bezoekers weg. Momenteel wordt het gebied als veilig beschouwd, en dat is precies hoe wij ons voelden.

Safari in Kidepo National Park: te midden van Oeganda's fascinerende wildlife

Op safari de volgende dag zien we een kleine troep leeuwen die een jonge buffel heeft gedood. Van tien meter afstand kijken we naar de snookende moeder en haar twee zonen, die met luide eetgeluiden hun prooi opeten. Naast hen wachten de gieren op hun beurt.

De camping wordt "bezocht" door verschillende wilde dieren. Foto: Gernot Moser

Talloze soorten antilopen, wrattenzwijnen, oude buffels en een familie olifanten later steken we een droge rivierbedding over en ontmoeten we een kudde giraffen en zebra's. Op de terugweg ontmoeten we de zeldzame Patas-aap, adelaars en klipspringers.

Steeds weer valt ons het domme hert op, dat elk heuveltje in het terrein beklimt en op de uitkijk staat. De jachtopziener legt uit dat deze antilopensoort bijzonder vaak ten prooi valt aan leeuwen vanwege hun slechte geheugen.

De jachtopzieners willen ons eerst overtuigen om nog een dag te blijven, maar begeleiden ons dan naar de uitgang en vragen om video toestemming om met ons het park te promoten.

9. Etappe: Goed bewaakt op weg naar Kaabong

Tegen de wind in rijden we nog 30 kilometer door naar Kaabong. In een klein dorpje worden we hartelijk ontvangen. Het dorpshoofd is bang dat naburige clans ons als trofee zien en ons als vee willen vangen. Daarom slapen we in een school en worden we bewaakt door een krijger met pijl en boog.

Voor Kaabong overnachten we in een school. Foto: Kai Vogt

10. Etappe: Geen spoor van toerisme op weg naar Kotido

Het landschap verandert van bergachtige savanne naar bergpassen met enorme rotsblokken en monolieten op kleine wegen via Kaabong naar Kotido. Geen teken van toeristen, klimmers, trekkers of mountainbikers. We krijgen inzicht in de duizenden jaren oude Karamojong dorpsgemeenschappen via een cultureel vrouwenproject. Terwijl in bakstenen huizen met kleipleister en golfplaten daken langs de doorgaande weg westerse suikerspinnen worden aangeboden, vindt men daarachter de manyattas (in het Duits) (ronde hutten). Talrijke families leven in een scenario als 4000 voor Christus.

Op weg naar Kotido ...
komen we Karamajong tegen die brandhout verzamelen.
Foto's: Gernot Moser, Jochen Twellaar, Kai Vogt

11. Etappe: Aankomst in Kotido en een onrustige nacht

In de districtshoofdstad Kotido worden we daarentegen vriendelijk ontvangen in een goed bezochte bar met koel bier, wat zijn uitwerking heeft als we later onze tent opzetten bij een christelijk opleidingscentrum. We krijgen dus pas laat te eten. S Ochtends worden we gewekt door het geluid van twee kerkdiensten. Meer dan een uur van luid gearticuleerde psalmen "strijden" met levendige gospelliederen. Je zou kunnen denken dat deze liederen ons willen voorbereiden op de meest uitdagende dag.

12. Stadium: Waarschijnlijk het meest uitdagende etappe

Beklemmende hitte, eindeloze stoffige golfplaten wegen en een monotoon landschap worden aangevuld met pech en een ontluikende bacteriële infectie in mij. De geasfalteerde weg waar ik na 120 kilometer naar verlangde, leidt me dan de laatste 17 kilometer naar Moroto, precies tegen de harde wind in. Een douche en een buffet vrolijken ons 's avonds op. Ook onze uitrusting, inclusief de ReCycle-tas, heeft de wilde rit overleefd.

Een sterke tegenwind maakt de tocht naar Moroto moeilijk: Kai Vogt

13. Etappe: Fiets en mens moeten gerepareerd worden

De volgende dag: nauwelijks druk op de pedalen op de beklimmingen, mijn maag verkrampt. Dus keer ik terug, Jochen ook, want zijn frame is kapot. Hij zoekt een lasser in Motoro, terwijl ik op het toilet pas. Gernot en Jonas zetten de fietstocht voort. Ze trappen door naar Nakapiripirit op Mt Kadam en maken melding van slopende kilometers op de slechtste weg van de hele tocht.

Bij het bezoek aan de dokter blijkt: geen malaria, alleen een paar bacteriën in mijn maag. De volgende ochtend haalt Jochen de twee koplopers per bus en fiets in. De volgende dag wordt Jonas' fiets gestolen, maar hij vindt hem samen met de berouwvolle dief terug.

14. Etappe: Avontuurlijk Einde van de fietstocht per bus

Een dag later ontmoeten we elkaar in Mbale voor de laatste etappe naar Kampala. Na een uur laden van de fietsen gaan we de oude bus tanken. Na 30 kilometer valt de transmissie uit en stopt de reis telkens weer. Veel passagiers stappen over op alternatieven, maar onze fietsen binden ons aan de bus terwijl de duisternis nadert en het verkeer op de hoofdweg roekeloos wordt. Wie kan spontaan vier personen, vier fietsen, 16 fietstassen en meerdere fietspakketten inladen?

Uiteindelijk blokkeren de wielen abrupt bij ongeveer 60 km/u, de versnellingsbak gaat in rook op met een krakend en vonkend geluid... Een andere bus heeft nog plaats voor onze fietsen, zodat we na 247 km in negen uur onze bestemming bereiken. We moeten alleen nog de laatste kilometers van onze bikepackingtocht naar het hotel fietsen. Voor Kai is dit het einde van de tas-test: zowel de harde rugplaat als het bevestigingssysteem van de Aqua-fietstas zijn zonder problemen geslaagd.

Het einde van de fietstocht door Oeganda: snel weg voor de Pandemie toeslaat

De laatste dag wordt gebruikt voor inpakken en stadsexcursies. Bij het winkelen voor souvenirs valt op dat Oeganda nog steeds een bestemming is voor individuele reizigers. De weinige rieten, houten en textiele goederen die worden aangeboden zijn zeer goed gemaakt, goedkoop en kunnen zonder het typische afdingen worden gekocht.

Natuurlijk hebben we de verslechterende Corona-crisis opgemerkt. Nadat Uganda ons in het begin had verwelkomd met ontsmetting voor de paspoortcontrole, zijn we nu verbaasd dat alles in Duitsland normaal lijkt te verlopen. Afrikaanse landen hebben misschien een slechtere gezondheidszorg, maar ze hebben ervaring in het omgaan met epidemieën en besmettingen.

Onze conclusie over bikepacking in Oeganda

Is Oeganda een (fiets)reis waard? Absoluut: unieke flora, sensationele fauna, gereserveerde maar vriendelijke, behulpzame mensen, wegen met weinig verkeer door unieke landschappen en voedsel dat door Europeanen goed wordt verdragen vormden de basis voor fantastische herinneringen. Niet alleen wij profiteerden van de reiservaringen, maar VAUDE is ook blij omdat de Aqua-fietstas Kai veilig begeleidde en nu aan de online shop kan worden toegevoegd.


Tunalabagana, Gernot, Jonas en Kai van het VAUDE-team en vriend Jochen

Niet alleen avonturen voeden de ziel ;-) Naast Nijlbier is ook Waragi gin een aanrader. Foto: Gernot Moser

Onze fietstassen:

Hoe bevestig ik mijn fietstas?

Welke fietstas is het beste voor mij?