In het voorjaar van 1940 is mijn grootmoeder 26. Ze verlaat haar huis en haar baan als lerares op een basisschool in Verneuil-sur-Avre in Normandië om het door de nazi's bezette Frankrijk te ontvluchten. Met haar fiets reist ze door het land om haar zoon en schoonouders in Zuid-Frankrijk te ontmoeten. Rond die tijd vluchten miljoenen mensen uit het noorden van Europa naar het zuiden. Ze vertrekt met een vriend die een tent heeft en met wie ze de reis onderneemt.

Helaas heb ik niet veel details over mijn oma's reis. Ik weet niet welke route ze nam en zelfs niet hoe lang ze erover deed. Ik heb wel een tekening gevonden van de fiets die mijn grootmoeder in 1942 gebruikte. Ik heb ook een anekdote: op een avond na een lange dag rijden probeerden haar vriendin en zij een vlak plekje voor hun tent te vinden om de nacht door te brengen. In de ochtend vonden ze zichzelf aan het einde van een vliegveld waar Duitse vliegtuigen opstegen. Ik laat je voorstellen hoe snel ze hun uitrusting inpakten en vertrokken.

Deze zomer besloten mijn 13-jarige dochter Lila en ik in de voetsporen van mijn grootmoeder te treden en de tocht te beleven die haar in 1940 door Frankrijk voerde. Van de bezette zone naar de vrije zone, van Verneuil-sur-Avre in Normandië naar de eindstreep in Brive-la-Gaillarde in Nouvelle Aquitaine, maakten Lila en ik een tocht van 600 km. Ons doel was om 11 dagen lang ongeveer 50 km per dag te rijden.

Ik ben ongeveer een jaar geleden begonnen met het samenstellen van dit project. Ik deed wat onderzoek naar de fiets die mijn grootmoeder gebruikte. Het bleek hoogstwaarschijnlijk een Gazelle te zijn. Een Nederlands merk dat nog steeds bestaat. Helaas waren ze niet geïnteresseerd in het project, met het argument dat het te politiek was, vooral in een verkiezingsjaar. Tot op heden weet ik niet zeker wat ze bedoelden... Ik vond wel een ander Frans merk om mee samen te werken, Hyboo. Een elektrische fiets die gemaakt is van
bamboe.

Met het oog op het gewicht namen we slechts één kledingstuk, een merinoswollen hoodie, een Vaude lichtgewicht tent, een donzen deken, wat sandalen en wat gereedschap mee. Ik ben blij dat ik zonnepanelen bij me had om mijn telefoon onderweg op te laden! De Vaude fietstassen waren groot genoeg om geen andere tassen nodig te hebben. Lila had de felgroene lichtgewicht en ik had de Aqua Back Plus voor extra opbergruimte voor mijn fotoapparatuur. Onze fietsen hadden een mandje voorop, dus de Aqua Box Light fietstas kwam goed van pas.

Ik stelde de route samen om maximaal gebruik te maken van fietspaden, groene wegen en kleine weggetjes. Lila en ik trokken door 3 regio's, te beginnen in Normandië, door Centre-Val-de-Loire om te eindigen in Nouvelle-Aquitaine. Frankrijk heeft een groeiend aantal fietspaden waar Lila en ik een groot deel van de reis gebruik van konden maken. Een van de paden die we gebruikten was onderdeel van de Euro Velo 3, een 5300 km lange fietsroute die loopt van Trondheim in Noorwegen naar Santiago de Compostela in Spanje, langs enkele van de beroemdste pelgrimsroutes van Europa.

Mijn dochter en ik laadden de fietsen op 11 juli 2022 in Parijs op de trein. Na een treinrit van een uur kwamen we rond het middaguur aan in Verneuil-sur-Avre.

Vanwege het late vertrek uit Parijs begonnen we uiteindelijk op het heetst van de dag te fietsen, rond 14.00 uur. Na een paar uur fietsen in die hitte hadden we allebei onze waterreservoirs leeg. Gelukkig konden we onderweg dorpelingen om water vragen. Ook begraafplaatsen waren een goede plek om water bij te vullen en af te koelen.

Voor onze eerste nacht had ik een verblijf georganiseerd in het prachtige landhuis van Stéphanie, een vrouw die ik een paar weken eerder op Instagram had ontmoet. Ze stelde haar huis voor ons open, maakte eten, liet ons douchen, leende wat gereedschap om de fietsen te repareren en deed zelfs een lading wasgoed!

De eerste dagen in Normandië verrasten ons door hoe droog de landschappen waren en hoe leeg van leven de kleine dorpjes waren. Alle winkeltjes en cafés waren gesloten of stonden te koop. Dat alleen al bemoeilijkte mijn aanvankelijke plan om onderweg eten te kopen of in kleine restaurants te eten. Ik moest vooruit plannen waar ik moest stoppen voor boodschappen om genoeg eten te hebben voor de volgende 24 uur.

Tijdens die eerste dagen kregen we ook te maken met technische problemen met onze fietsen en moesten we vaak stoppen om ze af te stellen, te repareren en te verfijnen.

Na 3 dagen afzien op de fiets, kwam het stoppen in me op. De weersvoorspellingen kondigden een enorme hittegolf boven Frankrijk aan. De week daarop werd een piek van 41C voorspeld. Ik besefte dat we, als we wilden slagen, ons schema moesten aanpassen en uiterlijk om 7 uur 's ochtends moesten beginnen met fietsen - en om 13 uur 's middags klaar moesten zijn.

We zouden om 6 uur opstaan, inpakken en snel ontbijten. We zouden 2-3 uur fietsen en dan een tweede ontbijt eten in een café. Daarna fietsen we zo snel mogelijk naar onze bestemming, met hier en daar een pauze. In de middag zouden we de was doen (we hadden maar één korte broek en één t-shirt), de volgende dag plannen, boodschappen doen als dat mogelijk was, zwemmen en douchen, eten en naar bed! Het vroege opstaan stelde ons niet alleen in staat om in veel koelere temperaturen te fietsen, maar ook om het prachtige ochtendlicht te bewonderen. Deze paar uur blijven mijn beste herinneringen aan de reis. De lucht was licht, het licht prachtig, de stemming hoog en de geuren geweldig!

Ondanks de reputatie van het Franse volk als arrogant, hadden Lila en ik het geluk onderweg alleen maar vriendelijke mensen te ontmoeten: mensen die water aanboden, campingeigenaren, winkeleigenaren, fietsers die we tegenkwamen of willekeurige mensen die we op ons pad tegenkwamen. We namen de tijd om een praatje te maken, vragen te stellen en onze verhalen te vertellen. Met velen hadden we een band.

Op een dag maakten Lila en ik een praatje met de eigenaars van het hostel waar we verbleven. Ze vertelden ons dat ze, zodra ze met pensioen zouden gaan, precies dezelfde fietstocht zouden ondernemen: hun grootvader fietste in 1940 ook 900 km door Frankrijk om aan de bezetting door de nazi's te ontsnappen. Een andere campingeigenaar vertelde ons dat het haar droom was om in de voetsporen van haar grootvader te treden, die in China een missie leidde voor de Lepers.

Op de 4e dag staken Lila en ik de Loire over en we wisten toen dat we het juiste ritme hadden om dit avontuur af te sluiten. Ik herinner me dat toen ik deze reis plande, de Loire rivier een van die mijlpalen was waar ik naar uitkeek. Ik voelde een grote opluchting bij het zien van de prachtige rivier bij zonsopgang. De volgende 4 dagen volgden we een andere rivier, de Vienne. Deze rivier bracht veel minder hoogteverschil met zich mee.

Tijdens dit avontuur brachten we de rest van de nachten door op campings - voor de douche! - in onze eigen tent. Op onze 2e dag sliepen we inderdaad in onze tent in een veld, maar Lila kreeg een zware allergische reactie (op gras?). Dus werd wildkamperen een meer riskante optie voor de nacht.

Frankrijk is in juli meestal heet, maar deze zomer bleek een van de heetste en droogste die tot nu toe is gemeten. Lila en ik moesten deze hele reis rijden in verzengende temperaturen: van 35C tot
41C.

We hadden niet vooruit gepland waar we zouden overnachten - behalve de eerste nacht - zodat we de gefietste afstand elke dag konden aanpassen aan de temperaturen. Omdat we wisten dat het op een dag 41C zou worden, reden we de voorgaande dagen meer kilometers, zodat we op de heetste dag slechts 20 mijl te gaan hadden.

Vanwege de grote droogte in het hele land begonnen er in het zuidwesten van Frankrijk - in de Landes - enkele bosbranden te branden. Omdat mijn dochter en ik in Californië wonen, zijn we gewend aan de geur van bosbranden. Die ochtend herkende Lila de brandlucht meteen. Ze wist precies wat er komen ging. Een paar uur later bevonden we ons midden in een dikke rookwolk. Lila kreeg opnieuw een belangrijke allergische reactie. Op dat moment hadden we het geluk in een dorp te zijn waar de apotheek open was. We kochten de nodige medicijnen en gingen in de kerk van het dorp even uitrusten.

De laatste 5 dagen waren de geesten opgetrokken, de stemmingen opgewekt en konden we ons aansluiten bij het verhaal van mijn oma. Ik zat te denken hoe het voor haar geweest moet zijn, op zoek naar aanwijzingen en dingen die er misschien al in 1940 waren: putten in tuinen, oude verkeersborden, grote eikenbomen, kerken, kruizen, gemeentehuizen en scholen.

De laatste paar dagen begonnen we te brainstormen over waar we op ons volgende avontuur heen zouden kunnen gaan. Dat was zeker een goed teken, toch? Het eerste idee dat bij ons opkwam was ergens in het noorden! Ergens waar het koeler is! Zeker het meest uitdagende deel van de reis boven alles was de hitte.

Lila en ik zullen ons alle charmante dorpjes en de verschillende landschappen die we doorkruisten herinneren. De felgele zonnebloemvelden zover het oog reikt, de verfrissende geur van het bos na de regen. De vreugde van het oversteken van alle mooie rivieren. Het eerste geluid van de krekels, de troostende geur van het vers gemaaide hooi. Alle vriendelijke en behulpzame mensen die we onderweg tegenkwamen. De vele fietspaden gebouwd op oude spoorwegen die in de schaduw lagen. Hoe we de moeilijkheden overwonnen om in dit avontuur te slagen, hoe het ons dichter bij elkaar bracht en hoe we ons verbonden met het verhaal van mijn grootmoeder.

Bénédicte Lassalle is een Franse fotografe gevestigd in Oakland, Californië. Ze is een enthousiaste outdoor, avontuur, lifestyle fotograaf en milieudeskundige. Ze heeft carrière gemaakt door haar levenslange reislust en nieuwsgierigheid om inspirerende, ongewone plaatsen te ontdekken. Haar fotografie-esthetiek is een mix van journalistieke en redactionele stijl - het documenteren van echte, authentieke momenten op een natuurlijke, openhartige manier. Ze is voortdurend op zoek naar projecten die haar dichter bij de natuur brengen en waarbij ambachtslieden betrokken zijn.

www.benedictelassalle.com / @benedicte_lassalle