Onze atlete Ana Zirner probeert haar leven en haar sport zo duurzaam mogelijk te maken.

Hoe leid je een "duurzaam" leven? Ana Zirner heeft zich, net als vele anderen, deze vraag gesteld en zich gerealiseerd: "Sinds ik de bergen tot middelpunt van mijn leven heb gemaakt, word ik me er elke dag meer van bewust hoe belangrijk de natuur is voor ons voortbestaan. Eigenlijk is dat vanzelfsprekend."

Hier vertelt Ana wat het allemaal voor haar betekent.

Maar als het gaat om de uitvoering van dit eigenlijk vanzelfsprekende feit, wordt het al snel ingewikkeld. Veel mensen voelen steeds meer de behoefte om "duurzaam" te zijn. Een duurzame levensstijl is een soort trend geworden. Niet alleen milieubeschermingsorganisaties en de zogenaamde biologische industrie pleiten voor duurzaamheid, maar ook toerismedeskundigen en veel bedrijven - zoals VAUDE - willen duurzaam handelen. Voorheen voorbehouden aan de "ecos", is dit gelukkig allang maatschappelijk geaccepteerd zonder dat men nog goed nadenkt over wat duurzaamheid nu eigenlijk inhoudt.

«Een beginsel volgens hetwelk niet meer mag worden geconsumeerd dan in de toekomst opnieuw kan worden gegroeid, geregenereerd of voorzien.»

Zo definieert de Duden "duurzaamheid" en beschrijft daarmee een van de oudste en meest natuurlijke processen op onze planeet. Ik ontleen hier graag mijn levensstijl aan. Ik vind het waardevol om me er weer van bewust te worden dat ecologische waarden verweven zijn met ethische en esthetische waarden en gedragingen. Voor mij gaat het niet om een zo politiek correct mogelijk gedrag.

Unberührte Natur mit Bergen und SeeUnberührte Natur mit Bergen und See
Het behoud van ongerepte bergomgevingen als plaats voor duurzame natuurbeleving is belangrijk voor Ana.

De motivatie voor mijn gedrag ligt in het feit dat ik wil behouden waar ik het meest van hou - onze prachtige natuur, met haar adembenemende diversiteit adembenemende diversiteit.

Ik ben me er al van bewust dat het niet voldoende is om "de planeet te redden" als individuen zich consequent verantwoordelijk gedragen tegenover het milieu. Maar ik ben ervan overtuigd dat we bijvoorbeeld met ons consumptiegedrag een impuls kunnen geven die sterker en effectiever wordt naarmate meer mensen meedoen.

In plaats van te spreken over verlies van vrijheden of de roep om afzien, zoals termen als "vluchtschande" suggereren, zou ik willen pleiten voor een positief gemotiveerde, minder dogmatische benadering van milieu- en klimaatbescherming. Het gaat immers om de mooie en belangrijke taak om ons eigen leven en onze toekomst leefbaar te houden.

Ourdoorküche in den BergenOurdoorküche in den Bergen
Samen met expeditiekok Kieran Creevy ontwerpt Ana gevriesdroogde menu's voor onderweg, in composteerbare verpakkingen. Foto: Anne Kaiser.

Zonder doen betekent meer levenskwaliteit

Zelf voel ik nauwelijks verlies in mijn duurzamer leven. Integendeel! Sinds ik duurzamer leef, is mijn levenskwaliteit gestaag toegenomen. Sommige praktische veranderingen waren in het begin niet gemakkelijk, omdat de macht der gewoonte, gemakzucht en gemakzucht in de weg stonden. Maar gelukkig wortelen nieuwe gewoonten, als ze eenmaal zijn ingesteld, ook.

Ik herontdek steeds meer mijn relatie met dingen en mensen. Als ik een losse appel koop in plaats van het in plastic verpakte sixpack, wordt de waarde, en uiteindelijk de smaak, van die appel weer duidelijker. Als ik een broek repareer in plaats van weg te gooien, krijgt hij voor mij weer kwaliteit. Als ik mijn persoonlijke hulpbronnen bescherm door mezelf een pauze te gunnen, word ik tevredener en rustiger. Maar last but not least, als ik een artikel nieuw koop omdat ik het echt nodig heb, waardeer ik het nu meer omdat ik precies weet waarom ik het gekocht heb. Mijn leven wordt steeds meer ontdaan van nutteloos rondslingerende spullen. Proefverpakkingen worden opgebruikt, kleding wordt opgeruimd en doorgegeven, ik weiger weggevertjes en vermijd waar mogelijk nieuwe aankopen. Van alles is er al een overvloed, en de meeste dagelijkse spullen zijn ook tweedehands verkrijgbaar.

Afval beperken bij het boodschappen doen - met onverpakt voedsel en water uit de kraan

Bij een respectvolle relatie met ons voedsel hoort tegenwoordig ook bewust winkelen. Ik let nu meer op kwaliteit dan op kwantiteit. Natuurlijk geldt het bezwaar dat je het moet kunnen betalen, want biologisch is over het algemeen duurder. Maar ik heb gemerkt dat ik niet veel meer geld uitgeef, ik steek gewoon meer tijd in het plannen van mijn eten omdat ik beter nadenk over wat ik echt nodig heb. Ik koop dus minder, recycle alles en gooi bijna geen eten weg.

Winkelen in een verpakkingsvrije supermarkt, op de markt of rechtstreeks bij de boer is daarbij nuttig omdat ik ook kleine hoeveelheden kan kopen. Het helpt me ook om massale wegwerp- en plasticverpakkingen te vermijden, die in de meeste supermarkten nog heel gewoon zijn. Zuivelproducten komen vaak in statiegeldpotten, en fruit en groenten verpak ik in kleine stoffen zakjes. Als je die niet hebt, kun je de papieren zakjes van brood gewoon bewaren en hergebruiken. Bij de versbalie kun je de producten laten verpakken in bakjes die je meeneemt. Door lokale verse producten en seizoensproducten te kopen, vermijd ik lange transportroutes.

En ook: drink meer kraanwater!

En ook: drink meer kraanwater! Eigenlijk zou het nu voor iedereen duidelijk moeten zijn dat er helemaal geen reden is om water in flessen te kopen. Ongeacht of het van glas of plastic is. Het water uit de kraan is perfect in onze streken en de eenmalige investering in een drinkwaterfizzer is de moeite waard als je bruisend water wilt. Ik voel me ook gezonder sinds ik bijna uitsluitend water drink.

«Aarde die ons dit bracht, zon die het rijp maakte: lieve zon, lieve aarde, de jouwe zal ik nooit vergeten.»

Om echt te beseffen hoeveel kleine en grote wonderen er in de processen van de natuur zitten, is het soms de moeite waard om even stil te staan. Ik ben opgegroeid met het uitspreken van dankbaarheid voor ons voedsel vóór elke maaltijd met de hierboven geciteerde woorden.

Müsli mit Joghurt, Heidelbeeren und FlockenMüsli mit Joghurt, Heidelbeeren und Flocken
In de herfst kun je bijvoorbeeld buiten bosbessen verzamelen voor het ontbijt. Foto: Anne Kaiser.

Duurzame tips voor schoonmaken, wassen & Persoonlijke hygiëne

Thuis kostte het me meer dan een jaar om de schoonmaakmiddelen die ik had verzameld op te gebruiken, en sommige heb ik nog steeds omdat ik ze zo zelden gebruik. Maar ik koop geen nieuwe meer, ik maak ze vrij gemakkelijk zelf. Het is onzin dat je verschillende schoonmaakmiddelen nodig hebt voor ramen, de vaat en de badkamer. Een concentraat (van azijn, citroenzuur en alcohol) is meestal voldoende omdat het in verschillende verdunningen kan worden gebruikt. Het bespaart ook ruimte en plastic. De chemicaliën in het water zijn logischerwijs ook onaangenaam en meestal overbodig.
Ik maak een uitzondering met het wasmiddel voor mijn kleren; ik vul het twee keer per jaar bij de uitpakwinkel en gebruik het spaarzaam. Ook was ik op lage temperaturen en niet te vaak. Want vaak volstaat het om een kledingstuk of slaapzak te luchten in plaats van te wassen. Zo blijven mijn favoriete producten ook langer goed.

«Ik heb gemerkt dat ik veel dingen onnodig heb gekocht en dat minder soms meer is.»

Zakdoekjes zijn een ander kleinigheidje dat onnodig in plastic wordt verpakt. Als je niet van die fijne oude stoffen zakdoekjes houdt, zijn er altijd nog de kartonnen dispenserdoosjes, die tegenwoordig helemaal geen plastic meer bevatten. Je kunt er ook gewoon een paar in een zakje doen en meenemen.

Ik ben vast niet de enige die in de loop der tijd thuis cosmetica heeft verzameld. Meestal is dat omdat je onderweg, on the side, iets koopt of omdat je geen boodschappenlijstje hebt of niet goed inpakt als je op pad bent en het eigenlijk niet nodig hebt. Daarnaast had ik gemerkt dat ik me ook liet meeslepen door reclames of aanbiedingen om spontane aankopen te doen. Sinds ik me dit realiseerde, ben ik er vrij immuun voor geworden en ziet mijn badkamer er netter en mooier uit.

Eine Frau schläft gut eingepackt im Schlafsack unter freiem HimmelEine Frau schläft gut eingepackt im Schlafsack unter freiem Himmel
De natuur inspireert en motiveert ons om een eenvoudiger leven te leiden. Foto: Anne Kaiser.

Utopia of werkelijkheid? Het is aan ons In onze handen.

Olga Tocaruczuk, die in 2018 de Nobelprijs voor Literatuur ontving, riep in haar toespraak op tot een "vierde" perspectief, waarin de hele wereld wordt beschreven als onderling verbonden, waarin de verbanden van handelingen en beslissingen in het "hier en nu" zichtbaar worden met hun effecten in het "daar en toen". Van daaruit wordt dus ook de verantwoordelijkheid voor ALLES in ruimte en tijd vanzelfsprekend. Zij zei:

«Tederheid is de diep gevoelde zorg voor een ander wezen en zijn gebrek aan immuniteit voor lijden en de gevolgen van de tijd. Tederheid neemt de banden waar die ons verbinden, de overeenkomsten en gelijkenissen tussen ons. Het is een manier van kijken die de wereld laat zien als levend, levend, onderling verbonden, samenwerkend en afhankelijk.»

Meer van Ana Zirner:

Ana Zirner is auteur, bergbeklimmer en berggids. Op haar website vindt u meer informatie over Ana, haar projecten en ook het programma van haar begeleide tochten (in het Duits). Ze heeft er ook veel waardevolle tips over duurzame tourplanning (in het Duits) verzameld. De foto's in haar gastbericht zijn van Anne Kaiser.

Lees verder (in het Duits): Ana doet verslag van haar solo-expedities in haar boeken ALPENSOLO (2018) en RIVERTIME (2020).