Langzaam toerisme en het aanleggen van paden in Valle Maira

Verborgen in de Piemonte regio van de majestueuze Italiaanse Alpen ligt een afgelegen vallei die ik beschreef als een bijna ongerept stuk natuur. In Valle Maira vind je weinig verharde wegen, geen stoeltjesliften en een kleine gemeenschap die geniet van de schoonheid van de wilde natuur naast de rijkdom van het grote toerisme.

Ik had ook gehoord dat er een geweldig padennetwerk in de vallei was. En de lokale bevolking gaf mountainbikers volledige toegang en vertrouwde hen toe dat ze deskundig en respectvol omgingen met de natuur en andere buitengebruikers. Deze oproep tot avontuur maakte het gemakkelijk om Stefan Eberharter, Sylvia Leimgruber, Francesco Drago en filmer Flo Gassner uit te nodigen voor een tocht om te spelen en te verkennen op twee wielen.

Kronkelend door Valle Maira over een weg die het meest geschikt is voor een kleine Italiaanse auto, waren we verbaasd over de eenzaamheid van de weinige kleine dorpjes die op vlakke plekken in de vallei liggen. Ons onderzoek wees uit dat de steile hellingen en bergen een schat aan mogelijkheden boden om te verkennen.

De volgende week fietsten we zoveel als onze tijd en benen toelieten. En als we niet op de fiets zaten, ontspanden we ons met het heerlijke eten: zelfgemaakte pasta en brood, verse groenten uit de tuin en lokale kazen. Er was zo veel eten dat we al snel in de afwisseling vielen van eten om te rijden en rijden om te eten. De paden wisten ons echter altijd weer op de fiets te krijgen. Er waren juweeltjes zoals de Strada Napoleonica, een 7 km lange flow trail die naar alle maatstaven van wereldklasse is, met snelle bermen, surfend gebladerte en nieuwsgierige bochten. Er waren routes voor perfecte uitzichten zoals het Gardetta Plateau, dat talloze opties bood om de adembenemende uitzichten te verbinden met technische singletracks, zoals die naar Preit en vervolgens naar Canosio. En de Alpentoppen waren eindeloos, zoals Monte Cassorso, waar Stefan Eberharter zijn vaardige trialsritten inzette.

Tijdens deze reis, terwijl de ritten vervaagden tot vergezichten, vuil, high fives en gelach, bleven de bewoners van de vallei scherp in beeld, de mensen die het gebied zijn unieke charme geven en onvermoeibaar werken aan het evenwicht tussen toerisme en ongerepte natuur. Deze vreemden voelden meer als oude vrienden, die aan het eind van de dag bij elkaar zaten om van een fles wijn te genieten en verhalen en een gezamenlijke passie deelden.

Met deze herinneringen realiseerde ik me dat om Valle Maira echt te ervaren, je het als een persoonlijk avontuur moet aangaan. In de wereld van vandaag, met de overvloed aan online bronnen, zou het opsommen van onze hele reis je plezier verminderen. In plaats daarvan wil ik graag wat inzichten en hoogtepunten delen die we hebben verzameld van de lokale bevolking die gepassioneerd is over het behoud van de natuurlijke schoonheid van Valle Maira en tegelijkertijd het toerisme in balans wil houden.

Toen we op de patio gingen zitten voor het ontbijt bij Ceaglio, was de levendige aanwezigheid van Peter Vogt onmiskenbaar. Hij begroette gasten met oprechte nieuwsgierigheid en vroeg naar hun plannen voor de dag. Terwijl we met hem zaten te praten, waren we dankbaar voor onze ochtend espresso terwijl we probeerden gelijke tred te houden met zijn kennis van de paden die hij heeft opgedaan in meer dan 20 jaar rijden en verkennen van de vallei.

In de tijd die we met de vrolijke 80-jarige Zwitser doorbrachten, vertelde hij ons hoe hij de vallei ontdekte toen hij op zoek was naar een nieuwe locatie voor mountainbiken in Italië. Omdat hij al over de hele wereld had gefietst en nieuwe plekken had ontdekt voordat er blogs, digitale gidsen en 3D-kaarten waren, had hij een solide basis om te weten waar hij op moest letten bij het zoeken naar nieuwe plekken. En toen hij kaarten van de Piemonte regio bekeek, vielen de oude militaire wegen op die hielpen bij het transport van troepen langs de Franse en Italiaanse grens als goede toegangspunten, en de eeuwenoude herderspaden die door de vallei kronkelden langs alpenmeren en bergafwaarts wenkten. Zijn intuïtie was perfect! Zijn eerste bezoek werd een tweede en een derde, tot hij vele jaren later parttime in Ceaglio woont en praktisch deel uitmaakt van de familie van de vierde generatie die deze "Albergo Diffuso" runt, een hoteldorp dat voor de 25 overgebleven inwoners het 1000 inwoners tellende dorp levend houdt.

Peter herkende het potentieel van mountainbiken om bezoekers te trekken, Ceaglio te ondersteunen en de natuurlijke schoonheid van Valle Maira te laten zien. Om zijn passie te delen, maakte hij een kaart van zijn favoriete 20 tochten, die allemaal gebruik maakten van de bestaande paden die gedeeld werden met wandelaars. Hiermee legde hij de basis voor wederzijds respect tussen de belangen van ruiters en wandelaars in de gedeelde ruimte.

Peter rijdt nog steeds de meeste dagen op zijn e-mountainbike. Zelfs nu hij het aantal wandelaars en fietsers ziet toenemen, gelooft hij nog steeds dat wederzijds respect de sleutel is tot het creëren van begrip in de berggemeenschap.

Terug op de fiets kwam het harmonische gezoem van de wielen en het piepen van de remmen tot een scherpe halt toen we de aanblik van het oude dorp in ons opnamen: Een pastelroze kerk met een afbladderend fresco, gebouwen met doorgezakte houten daken boven afbrokkelende stenen muren, deuren die op een kier hingen met roestige scharnieren, en alles overwoekerd en langzaam terugkerend naar de natuur.

We parkeerden onze fietsen nadat we door het graspad waren gereden dat ooit diende als de centrale ader voor de ongeveer 15 huizen en gingen voorzichtig te voet verder om het spookstadje te verkennen. Renato Botte, de mede-eigenaar van Locanda Mistral met wie we de avond ervoor verhalen en wijn hadden gedeeld, stelde voor om tijdens onze rit een omweg te maken om dit dorp te bezoeken en een deel van de verloren gemeenschap te zien. Hij had ons uitgelegd hoe de stadsvlucht de vallei van vele families had ontdaan, waardoor gebieden volledig leeg kwamen te staan ten gunste van de aantrekkingskracht van vaste banen in Turijn en Genève. We zagen slechts één van de verlaten gemeenschappen in Valle Maira, waar bewoners hun Occitaanse wortels en cultuur achterlieten voor een vast salaris en moderne voorzieningen. Hoewel deze trekpleisters begrijpelijk zijn, maakten ze het zien van de gevolgen van een compleet verlaten dorp niet minder aangrijpend en, zoals Stefan het uitdrukte, "verbazingwekkend en griezelig tegelijk."

Na onze ritten brachten we uren door in Locanda Mistral, waar we rond de tafel aten, wijn dronken en praatten, hoorden over de geschiedenis en cultuur en leerden over de gedeelde visie van het lokale bedrijfsleven.

Renato Botte en Manuela Zibana, de eigenaars van Locanda Mistral, behoren tot de lokale ondernemers die het hele jaar door banen willen creëren die de lokale economie stimuleren en tegelijkertijd de natuurlijke schoonheid van het gebied willen behouden. In plaats van de vallei te veranderen in een toeristische bestemming met een hoge dichtheid die meer hotels, bedden en diensten nodig heeft om korte seizoenspieken te ondersteunen, willen ze de pracht van de vallei het hele jaar door laten zien, inclusief de milde schouderseizoenen die ideaal zijn om te fietsen, wandelen en hardlopen. Ze werken ook aan een evenwichtige lokale economie die elkaar ondersteunt. De kaas wordt lokaal ingekocht, de tarwe wordt gemalen in Dronero en de groenten worden vers geoogst uit hun tuinen. Ze bereiden hun pasta, brood en gebak zelf en gebruiken duurzame en innovatieve oplossingen om de voordelen van seizoensgebondenheid te omarmen, zelfs als dat betekent dat ze afzien van het gemak van bepaalde luxe die grotere ketens bieden.

Dit gevoel wordt in de hele vallei gedeeld, zoals we op een middag tijdens een middagpauze te horen kregen van Valentina Scigliano, van het toeristisch consortium, terwijl we in een café langs de weg genoten van lokaal geproduceerd sap. "Als groep geven we prioriteit aan het genieten van de natuur, de lokale gemeenschap en de voorzieningen. En door de grote supermarktketens te vermijden, geven bezoekers de voorkeur aan lokale winkels en producenten. Deze acties helpen mensen om hier het hele jaar door te wonen en te werken, terwijl lokale voorzieningen zoals gezondheidszorg, apotheken en scholen worden verbeterd."

Elke dag, te midden van het eten en de gesprekken, stapten we weer op de fiets, gretig om nieuwe paden te verkennen en te zien waar onze benen en verbeelding ons konden brengen. Rijdend langs groepjes stenen huizen en oude kerken op prachtige single track, waardeerden we de impact van het langzame toerisme in Valle Maira. Terwijl we genoten van de adembenemende vergezichten en luisterden naar het geroep van marmotten, voelden we echt de luxe van ongerepte natuur. We waren dankbaar voor de toewijding van de lokale bevolking om deze ongerepte vallei te behouden en hun inspanningen om de kleine gemeenschap van binnenuit te versterken motiveerde ons allemaal om na te denken over ons gemeenschapsgedrag, zowel thuis als tijdens onze toekomstige reizen.

Tekst: Tristan Hobson

Fotografie: Tristan Hobson & Flo Gassner